Google+ Dalgın Sular : Kasım 2013

25 Kasım 2013 Pazartesi

Teoloji Notları: Hayır ve Şer


Gece Kraliçesi ve Hızır’dan Uyurlar'a


Mart 2012 sonunda, hikâyenin yazılması sürecine girildiğinde, ilk akla gelen sorulardan biri “Çizgi roman dediğin şeyin süper kahramanları olur; bizim süper kahramanlarımız kim?” oldu. Ekibin süreç içinde geliştirdiği ilk yanıt; Gece Kraliçesi ile Hızır, hemen ardından ise Yedi Uyurlar’dı.

Fakat Gece Kraliçesi ve Hızır, “süper kahraman” olarak çizgi roman dili içinde fazla güçlü iradeler idi. Kraliçe ve Hızır teolojik anlamda “melek” kavramını işaret eden metafizik güçlerdi ve “yüce”ye işaret ediyorlardı. Onlar, insani şahsiyet görünümü almalarına karşın tümel bir soyutlamanın evrenini temsil ediyorlardı. Bu sebeple daha insani boyutta olan, hatta insan zaaflarına sahip Yedi Uyurlar, Dalgın Sular’ın süper kahramanlarını oluşturdular.

Ahenk İlkeleri

Gece Kraliçesi ve Hızır, zamanın dokusu yırtıldığında ortaya çıkan “ahenk” ilkelerini temsil ediyorlar. Bu iki ulvi figür, zamanda dokusunda yaşanan yırtılmayı tamir etmeye çalışıyorlar. Ece ile Hızır, evrene nizam verme konusunda aynı amacı taşımalarına rağmen, amelleri farklılık gösteriyor. Varlığın düzeni için motive olan bu iki figürün asıl ortak özelliği, tüm insanüstü güçlerine rağmen zamanın dokusundaki yırtığı tek başlarına tamir etmeye muktedir olmamalıdır. Ece ve Hızır’ın ahenk için, insanlara ve belki de birbirlerine ihtiyaçları var. Ece ve Hızır, ahenk için insanlara ihtiyaç duyuyorlar çünkü zaman, insanlara aittir ve zamanın tamir edilmesi ancak insanlar ile olacaktır.

Kraliçe’nin Tavrı

Ece zamanın dokusundaki yırtılmayı, tarafı olduğu karanlıktan hareket ile gecenin hâkimiyetinde kurmaya çalışıyor. Ve bunu yapabilmesi için insanların enerjisine, kalplerindeki ve akıllarındaki karanlığa ve de geçmiş hikâyelerine ihtiyaç duyuyor. Ece, İnsanın kendi geçmişi ile olan karanlık enerjisini bildiği için daha çok ölümden dönenlerin, dirilenlerin yaşamına yöneliyor. (Kraliçe hakkındaki bir başka blog yazısı için tıklayınız.)

Hızır’ın Tavrı

Hızır ise, zamanın akışının insanların kendi eylemleri ile belirlenmesini istiyor. Hızır, hayatın ve zamanın yaşayanlara bırakılmasından yanadır. Hızır, dirilenler olarak yaşama dönenlerin, yaşayanların sırtına bindirdiği "ölüm yükünü hafifletmeye" çalışıyor. Hızır, gündüzün, yaşamın ve insanın yanında yer alıyor. 

Zaman içinde seyahat edebilen bir figür olarak Hızır, zamanın dokusu yırtıldığında geleceği öngörme yetisini yitiriyor. Hayatın bilgisine ve hikmetine sahip olan Hızır, yırtılma karşısında eylem ve hal olarak insanlar gibi "kararsız" kalabiliyor. (Hızır hakkındaki bir başka blog yazısı için tıklayınız.)

Yedi Uyurlar’ın Tavrı

Dalgın Sular'daki doku yırtılması karşısında yaşanan kararsızlık, Yedi Uyurlar’da kendini belirginleştiriyor. Dalgın Sular’ın süper kahramanları olarak Uyurlar, dokunun tamiri için taraf tutma ve eyleme geçmede ikileme düşüyorlar. Yedi Uyurlar, nizamı âlem için ne yapacakları konusunda emin değiller ve aslında kimse değil… (Yedi Uyurlar hakkında bir başka blog yazısı için tıklayınız.)

Hayır ve Şer

Dalgın Sular, gerek anlatım, gerek ise görsellik olarak fantastik edebiyat ve sinemadan, Amerikan “comics” geleneğine kadar uzanan geçiş bir perspektiften besleniyor.

Ama Dalgın Sular’ın bir farkı var. Geleneksel fantastik anlatılar “iyi ile kötünün çatışması” üzerine kurulu iken, Dalgın Sular bu alanın dışına çıkmayı hedefliyor. Dalgın Sular için, iyi ve kötü birbirinden tam olarak ayrılmış hal ve eylemler değildir. Bizim için iyi ve kötü, durduğu yere göre değişebilen, “şimdi” ve “burada” belirlenimi içinde aynı ruhsal-fiziksel enerjilerin farklı şekillerde görünümüdür. Anlatı evrenimiz "iyi ve kötünün ötesinde" düşünme ve eylem biçimlerini, görselleştirmeyi amaçlamaktadır. Dalgın Sular bir oyundur, davettir.

Bu bağlam içinde Dalgın Sular, “Hayır da şer de Allah’tandır” ilkesine sadık bir anlatı evrenidir. Ya da, Her şey O’ndandır.

11 Kasım 2013 Pazartesi

“Dalgın Sular” Çizgi Roman Eğimi Projesi, Metris Cezaevi, 2012


Projenin Adı: “Dalgın Sular” Çizgi Roman Eğimi Projesi
Uygulama Yeri: Metris T1 Cezaevi
Hedef Kitle: Erkek Tutuklular
Kapsadığı Dönem: Mayıs – Eylül 2012
Kurumun Adı: Aralık Derneği ve CISST

Proje Özeti:

“Dalgın Sular” adlı çizgi roman dergi ekibi, 2012 yılında Metris Cezaevi’nde 5 ay süren bir “eğitim programı” yürüttü. Projenin ana hedefi, genç tutuklulara dışarı çıktıklarında kendilerine geçim kaynağı oluşturabilecek bir “mesleki birikim” kazandırabilmekti. Eğitim programının içeriği; yazı, çizim ve bilgisayarlı grafik atölyelerinden oluşturulmuştu. Yazı ve çizim atölyeleri sonunda, cezaevlerinde proje dâhilindeki atölyelere devam eden katılımcıların, dergiye “ürün vererek katılması” amaçlanmıştı.

Katılımcılara “Dalgın Sular” çizgi romanın konusunun “ölülerin dirildiği bir fantastik dünyada yaşanan olaylar” olduğu açıklandı. Böyle bir konunun, gençlerin kendi geçmişleri ile “sembolik düzeyde yüzleşmesi” açısından önemli bir fırsat sunacağı düşünüldü.

Projenin Sunuluşu:

Aralık Derneği, 2011 yılında ceza infaz sistemi içinde yer alan, eğitim olanaklarından göreli olarak “yoksun kalmış çocuklara” yönelik kapsamlı bir çalışma projesi tasarladı. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin (CİSST) destek ve önerisiyle çalışmaya, Metris Gençlik Cezaevi’ndeki 18-21 yaş arası erkek tutuklularla başlanmasına karar verildi.

Proje etkinlikleri, Dalgın Sular dergi ekibinin projeyi tanıtmak amacıyla Metris Cezaevi’ni ziyaretiyle başladı. Tanıtım toplantısında yapılan bilgilendirme sonucunda cezaevi yönetimi tarafından kursa katılmak üzere 22 öğrenci belirlendi. Proje atölyelerinin sadece hobi niteliği taşımadığı, atölyeye katılacak öğrencilerin tahliye olduklarında çıkacak çizgi roman dergisinde “yetenekleri doğrultusunda yazmaya veya çizmeye nasıl devam edebilecekleri”  anlatıldı.

Eğitim Süreci

Atölyeler, katılımcıların birbirlerini tanıma, ortak bir üretim sürecini paylaşabilme, duygularını ifade edebilme ve yapılan işler üzerinde konuşarak aralarındaki iletişimi kuvvetlendirmeye yönelik tasarlanmıştı.
Yazı ve çizim atölyesi kapsamında Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında haftada birer kere olmak üzere toplamda 20 ders yapıldı. İlk derse katılım 16 kişi idi, süreç içinde 5’e indi. 6 kişi ya tahliye edildi ya da hüküm giyip Metris Cezaevi’nden ayrıldı. Çizim atölyesi, akademik desen eğitiminin en temel çalışması olan “çizgi çalışmaları” ile başladı. Daha sonra cansız nesneler, yatay-dikey biçimler, oran-orantı ve kompozisyon konuları üzerinde duruldu. Figür çizimleri için beden çalışmaları, baş ve portre detayları üzerine çalışmalar yapıldı. Çizim atölyesi için tutuklu öğrencilerin eksik kaldıkları gözlemlendi.
Yapılan çalışmalar, tutukluların en çok kendi memleketleriyle ilgili hikâye yazmak istediklerini ortaya koymuştur. Tutukluların daha çok “dilenciler, engelliler, romanlar, kimsesizler…” gibi toplumun “dezavantajlı” diyebileceğimiz grupları ile ilgili konularda yazıp çizmek istedikleri tespit edilmiştir.

Sonuç:

“Dalgın Sular” projesi çizgi roman dergi ekibinin 5 ay yürüttüğü yazı ve resim atölyesinin katılımcı sayısı, gerek tahliyeler ve gerek sevkler sebebi ile süreç içinde 22 kişiden 4 kişiye düştü. Yapılan çalışmalar sonucunda, “tutuklu” cezaevinde “Dalgın Sular” projesinde olduğu gibi “süreklilik” arz eden çalışmaların çok güç olduğu, neredeyse “imkânsızlaştığı” gözlemlenmiştir. Bu güçlük, sadece tahliye veya sevk durumlarında değil, eğitim sürecinin kendisinde de yaşanmıştır.

Mahkeme sonuçlarına odaklanan gençler, bir dergi çalışmasına ürün vermeye yönelik atölyelere aktif katılım gösterememektedirler. Öğrencilerin, daha çok sıkıntılarını hafifletmeye yönelik çalışmalarına ve “hobi faaliyetlerine” ihtiyaç duydukları eğitmenlerimizce tespit edilmiştir. Dalgın Sular projesi dahilindeki atölyeler ise, sadece hobi edinmeye yönelik çalışmalar değil, bunun yanında “tutuklu” öğrencilerin dergiye “ürün vererek katılmalarını” da hedefleyen çalışmalardır. Bu durumda, proje çalışmalarına tutuklularla değil de “hükümlülerle” devam edilmesi çok daha uygun görülmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda “CISST ve Aralık Derneği” olarak 9 ay sürmesini öngördüğümüz “Dalgın Sular çizgi roman projesi resim ve yazı atölyeleri”ne, 5. ayın sonunda son vermeyi uygun gördük. Dalgın Sular kolektif üretimi, ilerleyen dönemlerde özellikle “hükümlülerle” çalışmayı hedeflemektedir.

“Dalgın Sular Projesi Çizim ve Hikaye Atölyesi”
(Zafer Kıraç, İskender Savaşır, Ayşe Görür, Fırat Bingöl)
Aralık Derneği ve CISST, 2012

8 Kasım 2013 Cuma

"Dalgın Sular" Proje Tanıtım Sergisi, 2012


Sosyal sorumluluk projesi için omuz omuza vermiş bir grup sanatçı,  Mart-Nisan 2012 tarihleri arasında Asfalt Art Gallery ve RenArt Sanat Galerisi’nde izleyiciye sunulan “Dalgın Sular” sergisinde bir araya geldi. Serginin ortak teması, İstanbul'un geçmiş karşısındaki unutkanlığı ve geçmişiyle birlikte yaşama gayreti idi. Sergi aynı zamanda Aralık Derneği'nden İskender Savaşır'ın çağrısıyla başlayan “Dalgın Sular Projesi”nin ilk tanıtım faaliyetiydi.
Sanatçılar: 
Komet
Raziye Kubat
Fırat Bingöl
Gökhan Deniz
Banu Muratlı
Deniz Aktaş
Mediha Aşkın
Deniz Çimen
Çağla Göksu
Fatoş Karadağ
Nebahat Karyağdı


RenArt Sanat Galerisi (8 Mart - 23 Mart 2012)
Akkavak Sok. Ardı Apt. No:34 2/3   Nişantaşı / İstanbul
Asfalt Art Gallery  (29 Mart – 25 Nisan 2012)
Bahariye Cad. Canan Sok. Azeri Apt. No:51/1 (Süreyya Operası arka sokağı)   Kadıköy/İstanbul


Dalgın Sular / Moody Waters
Proje Sahibi: İskender Savaşır
Proje Koordinatörü: Ayşe Görür